Door Willeke van Vulpen, Huissen – 13 december
Lingewaard Natuurlijk zet zich op vele manieren in voor het behoud en beheer van de natuur in de gemeente Lingewaard. Dat gebeurt niet alleen door vrijwilligers die voorlichting geven, maar ook door mensen die vooral de handen uit de mouwen steken. Een mooi voorbeeld daarvan is de knotgroep Huissen, die zich inzet voor het onderhoud van knotwilgen.
De knotgroep Huissen bestaat uit 25 vrijwilligers en is actief op meerdere locaties. Ook in Bemmel en Angeren zijn knotgroepen actief. Bemmel had als eerste een knotgroep; Angeren heeft de kleinste groep. Volgens de vrijwilligers zelf is Huissen echter ‘de gezelligste’.
Ochtend vol noeste arbeid
Op deze decemberochtend waren vijftien vrijwilligers aan het werk in het gebied tussen de Huissensedijk en de Zilverkamp (Boet, Tas en Graf). Om 9.00 uur werd gestart en tot ongeveer 12.00 uur werden de wilgen geknot. Het knotseizoen loopt van november tot en met maart. Eens in de drie weken is de knotgroep ergens in Huissen aan het werk.
Warm onthaal vanuit de buurt
De inzet van de vrijwilligers wordt door de buurt zeer gewaardeerd. In vrijwel elke wijk wordt goed voor hen gezorgd. Deze ochtend stonden twee dames uit de buurt – liefkozend de ‘koffiemeisjes’ genoemd – klaar met koffie en thee, uiteraard vergezeld van een kerstkransje. Na afloop verwende een buurtbewoner, die tijdens het uitlaten van zijn hond even poolshoogte kwam nemen, de groep met een grote pan zelfgemaakte soep.
Gemengde en hechte groep
De knotgroep is een gemengd gezelschap waarin dames en heren zij aan zij werken. Extra vrouwelijke vrijwilligers zijn welkom, al doen de aanwezige dames zeker niet onder voor de mannen. De onderlinge sfeer is goed en gezellig, iets wat door iedereen wordt bevestigd. Voor velen is die saamhorigheid een belangrijke reden om mee te doen, naast het hart voor de natuur en het graag buiten bezig zijn.
Kennis en ecologie
De Huissense knotploeg staat onder coördinatie van Jac Lamerichs. De kennis binnen de groep komt van een ecoloog, maar menigeen brengt ook ervaring uit de eigen tuin mee. Knotwilgen groeien snel; worden ze niet regelmatig geknot, dan worden de toppen te zwaar en kan de stam splijten. Gespleten bomen worden vervangen door nieuwe exemplaren. Om de natuur zo goed mogelijk te dienen, worden de bomen om en om geknot.
Dat heeft duidelijke voordelen voor de biodiversiteit. Vogels vinden er nestgelegenheid en voedsel, bijen worden aangetrokken door het stuifmeel van de knotwilg en ook andere insecten profiteren hiervan.
Snoeihout als natuurwinst
Het afgezaagde hout krijgt een tweede leven. Van de takken worden takkenwallen gevlochten. Deze zogeheten ‘Benjeshagen’ zijn waardevol voor dieren: ze bieden voedsel, schuilplaatsen en nestgelegenheid voor insecten, vogels, vleermuizen en kleine zoogdieren. Grote dieren zoals paarden, geiten en schapen knabbelen graag aan het snoeihout. Bovendien bevat wilgenbast salicine, een natuurlijke pijnstiller. Wat overblijft, wordt door de gemeente opgehaald.
Veilig en ondersteund
De knotploeg mag haar gereedschap lenen van Landschapsbeheer Gelderland. Sinds twee jaar dragen de vrijwilligers verplicht helmen om de veiligheid tijdens het werk te vergroten. Een deel van de knotwilgen is eigendom van de gemeente, wat betekent dat de gemeente formeel verantwoordelijk is voor het onderhoud. Tot voor kort werd dat onderhoud met grote betrokkenheid uitgevoerd door de vrijwilligers. Sinds kort wordt voor deze knotwilgen een bedrijf ingeschakeld.
Foto’s © Willeke van Vulpen
