Zaterdag, in Museum Niemandsland, vond de onthulling plaats van de geportretteerde “kinderen” die tijdens de oorlog in de schuilkelder verbleven. Ireen Kerkman portretteerde de kinderen van toen. Niet alleen militairen waren de slachtoffers van de oorlog maar ook vele burgers. In dit portret komt een uniek verhaal van de evacuatie in de regio naar voren.
Iereen Kerkman: 21 augustus vorig jaar ben ik met mijn vader de reis naar 1944 ingegaan. We zijn vertrokken naar de Achterhoek om samen het verhaal van de evacuatie op te maken. Dit werd een bijzondere tocht, waarin hij en Wim Maalderink hebben verteld hoe het, in hun herinnering, was. Ik ben 53, dacht te weten hoe de oorlog was, maar ik wist niets! Hun verhalen raakten diep, er zijn momenten geweest dat ik best wel van mijn stuk ben geweest. Vooral het feit dat je ineens door hebt; het waren kinderen!
Toen Helga Witjes het boekje kwam uitreiken bracht ze ook haar tante Ger mee. Zij zat 75 jaar geleden, samen met mijn vader, in de schuilkelder. En ook zij en mijn vader deelden die avond verhalen, die me deden beseffen; wow……..dit is heftig!!
Bij het afscheid zei Helga; het zou mooi zijn ze allemaal samen op de foto te krijgen. Dat idee ging in mijn hoofd spelen, ik wilde geen groepsfoto, maar dan ook echt een verhaal vertellen. Zo kwam het weekend van 4 januari……. 2 middagen waren de kinderen uit 1944 bij me te gast en gelukkig kon ik telkens 1 persoon meenemen om te fotograferen want het was een kippenhok in mijn huiskamer. Sommigen hadden elkaar bijna 50 jaar niet meer gezien.
Het uiteindelijke resultaat hangt hier aan de muur. Maar waar ik echt de aandacht op wil vestigen zijn de personen achter de foto. De kinderen van toen, die er alleen ietsjes anders uit zien nu. Die, in hun jeugd, vele momenten van echte angst hebben meegemaakt. Die, als kind zijnde, mensen zagen sterven, hun opa, oma, zussen, vader. En dan ben je kind……. Die in een donkere schuilkelder zaten, met elkaar, maar ieder met hun eigen angst en beleving. In het donker, geweerschoten buiten horen klinken, de grond voelen schudden, geschreeuw horen, de bommen horen én voelen vallen. In het duister, ontzettend bang en stil moeten blijven. De angst in de ogen van je ouders te zien, en zij kunnen je niet troosten. De vlucht vanuit thuis naar het onbekende, terwijl onderweg de gevechten om je heen doorgaan. De onzekerheid terwijl je naar zekerheid en troost verlangt. En dan ben je kind………
En zie hier…….10 prachtige personen. Ik wil jullie bedanken. Bedanken dat ik, door jullie, het verhaal kan laten zien. Het verhaal van nooit mogen vergeten. Jullie bedanken voor de verhalen die
jullie hebben gedeeld. De openheid en het vertrouwen dat jullie me gaven. De gesprekken, van soms heel lang, aan de telefoon. De openheid van jullie over onderwerpen die ons samen raakten. Het verschil in leeftijd vervaagt als je dingen deelt. Maar bovenal; het ons laten inzien dat het meer is geweest dan dat wij dachten te weten. Normaal probeer ik in beeld te vertellen, maar nu vind ik de foto ondergeschikt aan de ervaring die ik heb opgedaan. Ook dit museum helpt hier aan mee. Aan ons om dit voort te zetten en te vertellen. En reken maar dat we dit doen!! Zoals mijn nichtje gisteren tegen me zei; Ireen, dit is onze erfenis! En dan blijf je kind.
