Wat zijn regels zonder handhaving? Dit zag ik vandaag voorbij komen in een artikel op een nieuwssite. Het betrof het strenger optreden van BOA’s tegen fietsers en voetgangers die onder andere het rode verkeerslicht negeren in gemeente Overbetuwe, de gemeente naast Lingewaard.
Waarom is handhaving nodig? Regels zijn er niet voor niets. Heeft u een politieagent voor uw deur nodig die u vertelt dat u respect moet hebben voor uw medemens? Dat u niet zomaar rond kan lopen over straat en elk dier wat u tegen komt op de staart kan trappen? Ik neem aan dat uw antwoord hierop nee is. Waarom? Omdat men normen en waarden aanleert vanaf kleins af aan. Je weet vanuit je eigen gezonde verstand dat het niet handig is om door rood te lopen, of het gas aan te laten als je van huis gaat. Waarom zou je het dan toch doen?
Het komt voort uit goedpraten en smoesjes zoeken. “Ik keek en er kwam niets aan, ik had geen tijd om zo lang te wachten terwijl de straat uitgestorven was”, of “ik ging alleen even naar buiten, alleen even weg voor een korte boodschap”. Mensen begaan stommiteiten, dat zit in onze natuur. Moeten we alles zo streng handhaven, ook als je met gezond verstand niet eens die fout begaat? Kan het geld wat naar die handhavers gaat niet gaan naar een betere opvoeding of in ieder geval begeleiding? Op die manier wordt het probleem bij de oorsprong aangepakt in plaats van bij het staartje.
Het tegenargument is dat regels er zijn voor onze veiligheid en het handhaven van die regels beschermd ons en is beter voor het grotere geheel. Slaan we daar niet veels te veel in door? Zo mag je iemand die inbreekt in je huis niet opsluiten op het toilet, want dat is vrijheidsberoving en dan ben je strafbaar bezig. In Groningen is het verboden te bedelen als zwerver of om als straatmuzikant eentonige muziek te spelen. En in Rotterdam kan je een boete krijgen als je hond begint te blaffen, een boete die kan oplopen tot in de duizenden euro’s.
Uiteraard zijn er ook regels en wetten die nuttig zijn, cruciaal zelfs, ik wil dan ook zeker niet oproepen tot anarchie. De vraag die ik u, als samenleving, stel is deze: slaan we niet door in regelgeving? Mogen we alsjeblieft zelf kritisch blijven kijken naar de regels waar we ons als samenlevend Nederland aan horen te houden? Elkaar op een normale manier wijzen op fouten, zonder dat we onderhand in een politiestaat komen te leven? Gewoon normaal doen met normaal fatsoen?
Column door Jennifer Straub, 29 februari 2024
