Een Over-Betuwse Kerst Eerlijk gezegd heb ik altijd iets tegen kerstbomen gehad. Mijn moeder zaliger had het ons thuis degelijk ingepeperd: een kerststal hoort bij ons en kerstbomen prijken bij “heidenen” en daarbij vulde ik alles in wat niet van ’t houtje was. Mijn eerste bezoek aan een nachtmis in 1945 was er één met een bijzondere sfeer. Door de decimeters hoge sneeuw, met de laarzen aan en de schoenen om de nek, togen we ter kerke, weliswaar nog een noodgebouw.
Als koorknaap beleefde ik het “Dominus dixit ad me” zo persoonlijk, als had de goddelijke zegger mijzelf in beeld gehad. Ik hoorde slechts een “zalig kerstfeest” en geen concurrentie van andere wensen. Thuis bleef ik helemaal in de heilige sfeer, stak kaarsjes aan bij het kribje en zong me de longen uit mijn vrome borst, terwijl de bewoners van de stal mijn aubade gedwee aanhoorden. Wel gaf een nader bezien van “die simpele zielen” een troosteloze aanblik. Wij, speelgrage kinderen hadden in voorgaande jaren allerhande stunts uitgehaald met de beeldjes, zodat zij danig geschonden hun plicht stonden te vervullen. De engel had kennelijk de meest harde buiteling gemaakt.
Bij terugkomst uit de kerk stond de verse worst al klaar en lieten we ons het sneetje brood en de worst met jus heerlijk smaken. De bewoners van de stal kregen op 6 januari gezelschap van de drie koningen en de meeste belangstelling ging uit naar de zwarte broeder in het Trio royal. Inmiddels had bij ons de Benjamin niet vergeten om gelijk onnozele kinderen van zijn oude recht gebruik te maken om de hele dag het familiegebeuren te dicteren en het lot was me niet altijd goedgezind als op Driekoningen de boon voor de dag kwam, waardoor voor één dag het hebben van koninklijkheid gevoeld kon worden. Om de kersttijd af te ronden had de stal tot Maria Lichtmis moeten blijven staan, maar dat gebeurde bij ons niet. Nu bepaalt niet Maria’s kerkgang het slot, maar is de naaldvastheid van de den het eindsignaal. Duidelijk minder romantisch.
Piet Driessen (DNK, 28/12/1995)
