Afgelopen week besloot de Lingewaardse gemeenteraad over een voorstel van het college om kaders vast te stellen voor de komst een asielzoekerscentrum (AZC). De gemeente heeft op basis van de Spreidingswet de taak 284 asielzoekers op te vangen. De wet heeft als doel evenwichtiger verdeeld over het land voldoende opvangplekken gerealiseerd te krijgen. Aanleiding voor de wet zijn met name de situaties in Ter Apel en Budel, waar de opvanglocaties te beperkt zijn om minimaal fatsoenlijke omstandigheden te bieden en overlast te voorkomen. De verdeling van opvangplekken wordt volgens de Spreidingswet gemaakt naar inwoneraantal en welvarendheid van gemeenten. Per provincie worden de aantallen van gemeenten vervolgens opgeteld om in samenspraak te bepalen welke gemeenten een hoeveelheid opvangplekken gaan leveren. Als het daar in overleg niet lukt aan de gezamenlijke taak te voldoen, kan de staatssecretaris verplichtingen opleggen.
Lingewaard vangt momenteel met een tijdelijke regeling 300 Oekraïners op, maar geen andere vluchtelingen en asielzoekers. Wethouder van den Bos nam tijdens het debat het woord namens het college. Hij liet weten dat het college ook zonder Spreidingswet van mening was dat in Lingewaard opvang moet worden georganiseerd voor ontheemden, waarbinnen ook de opvang van asielzoekers past. Daarnaast zet hij het voorstel van het college uiteen voor de raad.
Dat voorstel is om nu een aantal kaders vast te stellen en de komende maanden een proces te doorlopen van onderzoek, uitwerking en inspraak van inwoners. Een stem vóór het voorstel, is dus een stem vóór deze kaders en het geschetste vervolg. De kaders zijn (1) verantwoordelijkheid te nemen, (2) via een participatieproces te kijken wat inwoners van belang vinden, (3) de gemeenteraad als vertegenwoordiging van de inwoners over de locatie te laten gaan, (4) te zoeken naar één centrale locatie voor 300 mensen, (5) alleenstaande en minderjarige asielzoekers apart te begeleiden, (6) de locatie te realiseren voor minimaal 5 en maximaal 10 jaar, en (7) het plan via de gebruikelijke vergunningstrajecten in te passen in de omgeving.
De Lingewaardse gemeenteraad stemde het voorstel van het college afgelopen week weg. GroenLinks, D66, CDA en PvdA stemden voor het voorstel, maar een meerderheid van B06, LBL, Lingewaard.NU, SP en VVD stemde tegen. Wel vragen zij per motie aan het college om alternatieve scenario’s uit te werken, waarvan de aantallen en schaal het college passend en haalbaar lijken op basis van de gevoerde debatten.
Lingewaard staat met nu 0 reguliere opvangplekken voor een echt nieuwe taak, maar bij andere gemeenten worden op dit moment vergelijkbare gesprekken gevoerd. Grofweg is er sprake van drie stromingen in die debatten en besluiten, zoals ook in Lingewaard de afgelopen weken. Daarbij speelt het plan van de nieuwe coalitie in Den Haag om de wet in te trekken een grote rol. Een deel van de gemeenten en raadsleden voelt de verantwoordelijkheid om voor opvangplekken te zorgen. Verantwoordelijkheid voor asielzoekers, maar ook voor de nood van Ter Apel en Budel. Zij willen ongeacht de toekomst van de Spreidingswet voldoen aan hun taak die via die wet tot stand kwam. Anderen maken pas op de plaats in afwachting van wat het nieuw te formeren kabinet zal doen, en spreken van de verantwoordelijkheid te luisteren naar de meest recente stem van kiezers. Een derde groep gemeenten en politici tast het draagvlak af voor hoeveelheden en soorten opvangplekken, en laat de huidige wettelijke taak daarbij los.
Vast lijkt te staan dat voor een centrale locatie van 300 asielzoekers in de Lingewaardse gemeenteraad geen meerderheid te vinden is. Aan de Spreidingswet wil men dus niet voldoen. Om te weten tot welke consequenties dat leidt onder nieuw landelijk bestuur en binnen de provinciale samenwerking, kiest men voor uitstel en het verder verkennen van mogelijkheden. Uitstel en de hoop op afstel ligt voor sommige partijen wellicht dicht bij elkaar, terwijl anderen opvang van mensen in nood voor Lingewaard een groot goed vinden. Gepoogd is de laatste weken in ieder geval meer te gaan doen voor asielzoekers dan niets, maar de veranderende situatie in Den Haag remt een Lingewaardse meerderheid daar voorlopig voor af. Eind 2024 zullen nieuwe scenario’s voorliggen.
Lees over de opvattingen van de verschillende partijen in een hierop volgend artikel!
– Door de politieke redactie –
