BETUWE / KREIS KLEVE – Vanaf vandaag kan een bijzondere fietsroute worden gereden die een relatief onbekend deel van onze bezettingshistorie tot leven brengt. De Duitse bezetters zetten eind 1944 het ‘water als wapen’ in als verdediging tegen de oprukkende geallieerde legers: ze lieten een deel van het Nederlands-Duitse grensgebied onder water lopen. De nieuwe fietsroute verbindt de plekken die door die onderwaterzetting van toen getroffen werden. Op twee plekken aan de route staat een luisterkei, waar je met de smartphone kunt beluisteren welke dramatische gevolgen dat had. De tweetalige routefolder is gratis verkrijgbaar bij VVV en toeristisch bedrijfsleven in de regio.
Water als wapen
In 1944 bliezen de Duitse bezetters bij Elden (gemeente Arnhem) de Rijndijk op waarmee ze een groot gebied tussen Rijn en Waal – de Betuwe – onder water zetten. Datzelfde gebeurde begin 1945 met de lage gebieden tussen Kleve en de Rijn en de Ooijpolder. Dit leidde tot een grote overstroming met grote gevolgen voor de nog aanwezige bewoners. Zo zetten de Duitse bezetters het ´water als wapen´ in waarmee zij de geallieerde opmars wilden stuiten. Uiteindelijk lukte dit niet; de gevolgen voor de bewoners van de regio waren echter verschrikkelijk. Diepe wonden die ook nu nog zichtbaar en tastbaar zijn.
Luisterverhalen
Bij zowel het dijkmagazijn aan de Rijndijk in Elden (bij de spoorbrug Arnhem) als bij de Wasserburg Rindern bij Kleve is een zwerfkei met een informatiepaneel geplaatst. Wie de QR-code op dit paneel met zijn smartphone scant kan er, in drie talen, een verhaal beluisteren dat het verhaal over de onderwaterzetting van die plek vertelt. De luistersteen is onderdeel van de internationale Liberationroute die belangrijke mijlpalen uit WO II verbindt, zie https://liberationroute.nl/the-netherlands/gelderland. Naast de luisterkei staat een extra informatiepaneel dat met pakkende foto’s en indringende teksten de historie tot leven brengt.
Fietsroute
De nieuwe fietsroute verbindt zowel de twee luisterlocaties, maar voert ook langs andere belangrijke locaties die een rol speelden in de tijd van de onderwaterzetting. De route heeft een A- en een B-deel met Kasteel Doornenburg als scharnierpunt. De routefolder bevat een overzichtelijke kaart en de omschrijving van belangrijke historische punten onderweg. De route maakt gebruik van de bekende fietsknooppunten. De folder is gratis verkrijgbaar bij VVV en toeristisch bedrijfsleven in de regio.
Samenwerking
Het project ‘Water als wapen’ is een samenwerking van de gemeenten Lingewaard, Overbetuwe, Stadt Kleve en Berg en Dal, Exoduscomité, Regio Arnhem Nijmegen, Euregio Rijn-Waal, Sparkassenstiftung Kleve, NRW Stiftung en Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945.
