Joop Brons vulde Huissense carnavalskrant altijd alleen
‘Mister Blèk’ neemt na 33 jaar afscheid
Voor het eerst sinds 33 jaar maakt Joop Brons ’t Blèk niet meer. De Huissense carnavalskrant die jaarlijks verschijnt, werd al die jaren door hem volledig in z’n eentje gevuld. Alle artikelen waren in ‘plat Huusses’. Uniek. Dit jaar is ’t Blèk overigens deels in het Standaardnederlands.
De nieuwe editie van ’t Blèk wordt deze week verspreid en is inmiddels toe aan de 64e jaargang! Hoogstwaarschijnlijk kan geen enkele plaats in de regio op zo’n decennia lange periode bogen als de Huissense carnavalskrant. Als er in een dorp of stad in de buurt überhaupt nog een dergelijk medium wordt uitgebracht. Jaarlijks. En volledig in het dialect. En door één persoon vol geschreven, geredigeerd en opgemaakt.
Die persoon is Joop Brons, kleinzoon van Toon Lippmann. Nota bene de laatste stadsomroeper van Huissen. Om aandacht te krijgen voor zijn mededelingen sloeg hij op een blik, in dialect: blèk. Vandaar de naam voor de (carnavals)krant. (zie ook kader) Journalist Brons was maar liefst 33 jaar lang verantwoordelijk voor het jaarlijks verschijnen van ’t Blèk.
,,Ik nam er zelfs dagen voor vrij bij mijn werkgever’’, gaf hij al eens aan. Die ‘baas’ was De Gelderlander, waar de Huissenaar jarenlang chef van de redactie Betuwe was. Wekelijks verschijnen op zaterdag in het regionale dagblad nog columns van de hand van Brons, genaamd Binnendijks. Altijd doorspekt met spitsvondige taalgrappen.
Net zoals in ieder artikel in ’t Blèk. 33 jaar lang. En ook nog eens in het ‘plat Huusses’. Een ongelofelijke prestatie. ,,Mensen konden de artikelen vaak pas begrijpen als ze het hardop lazen. Dan volgde altijd of even later alsnog de lach’’, weet Hans Schmeinck, die dit jaar als coördinator van ’t Blèk werd gevraagd door carnavalsgezelschap De Kraonige Zwaone, onder wiens auspiciën de carnavalskrant wordt gemaakt.
Oplage: 7200 stuks
Schmeinck, ooit (als freelancer) werkzaam onder Brons, wist zich omringd door een tiental personen, schrijvers en vormgevers. Tien meer dan Brons in die drie keer elf jaar om zich heen had. De krantenman pur sang gaf vorig jaar aan te willen stoppen met het maken van ’t Blèk. ,,Ik vind het welletjes geweest’’, zei hij even duidelijk als eerlijk.
Toeval of niet. Na zijn afscheid zijn de artikelen in de Huissense carnavalskrant niet alleen in het dialect. Voor het eerst in de geschiedenis ervan staan er in de nieuwe editie –oplage: 7200 stuks!- ook berichten in het Standaardnederlands. ,,De Kraonige wil een breder, en vooral ook jonger, publiek aanspreken. Dit moet de eerste aanzet zijn’’, aldus Schmeinck.
Het eerste exemplaar van ’t Blèk 2019/nieuwe stijl is afgelopen vrijdag in het onderkomen van De Kraonige Zwaone (’t Zwaonehüs’) uitgereikt aan Brons. ,,Het is bijna onmogelijk zijn werk te evenaren, er zelfs maar in de buurt van te komen’’, vindt Schmeinck. ,,Zijn geest waart nog rond in de nieuwe editie, want hij heeft vooraf prima tips gegeven en zelfs nog enkele tekstuele bijdragen geleverd. De Kraonige dankt hem voor al die jaren inzet, onder meer met een eigen pagina. Volgens ons is Joop met recht Mister Blèk.’’
Huissense historie
’t Blèk is de carnavalskrant van Huissen. Uitgegeven door De Kraonige Zwaone en gebaseerd en vernoemd naar het instrument van de Huissense stadsomroeper; het blik (zie foto). De laatste stadsomroeper was Toon Lippmann.
Huissenaren Henny Derksen en Kees Berendsen riepen 65 jaar geleden ’t Blèk in het leven, als een vrolijk vervolg op het blaadje Contact, dat was bedoeld voor ‘onze jongens in Indië’.
De (hoofd- en eind)redactie was sinds 1985 altijd in handen van Joop Brons, kleinzoon van Toon Lippmann. Brons gaf vorig jaar te kennen te willen stoppen na 33 jaar. De Kraonige Zwaone wist een tiental personen te strikken om het werk van Brons over te nemen. De opmaak en druk van ’t Blèk is verzorgd door Inktvis Media in Huissen. Overigens zijn oude edities (van 1976 tot en met 2015) van de Huissense carnavalskrant te vinden op www.dekraonigezwaone.nl.
Brons trad tijdens pronkzittingen van ‘De Kraonige’ talloze malen op als buutreedner. Hij is voorzitter van het Huissense buutreednersgilde Filippus Neri, dat zijn patras familias liefkozend ‘Vâd’ noemt.
Op de foto treedt Joop op als buutreedner tijdens het jubileumfeest van ‘zijn’ vriendengroep Stichting Volkswagen, oktober vorig jaar.
