BEMMEL – Sinds juli 1943 ligt het al in de grond bij Bemmel: een neergestort Duits gevechtsvliegtuig inclusief de piloot. Deze week stemde de gemeente Lingewaard in met het bergen van het stoffelijk overschot en vanmorgen is de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) begonnen met een eerste verkenning van de grond.
Door: Karel de Jong
Fruitteler Theo Visser kijkt toe hoe de experts met magnetisch gevoelige apparatuur de onderliggende bodem in beeld brengen. Nu heerst er een serene stilte, maar in de Tweede Wereldoorlog werd er boven zijn fruitbomen stevig gevochten, vertelden zijn oma en oom.
“Die waren hier aan het melken en die hebben dat vliegtuig uit de lucht zien komen en toen is-ie gecrasht. Later is mijn vader erbij geweest en die heeft die piloot in het vliegtuig zien zitten”, klinkt het.
Bekijk de video. De tekst gaat eronder verder.
Ton van Bon van de Werkgroep Archeologisch Bodemonderzoek (WABO) is al ruim twintig jaar bezig met het wrak. In 2006 maakte hij al eens een proefgat en vond daarbij een stuk parachute. “Daarom gingen wij er ook vanuit dat de piloot er nog in zou zitten. En we vonden in 2000 al een stukje koelrib.”
‘Vermissen erger dan de dood’
Door dat stukje koelrib kwam Van Bon erachter dat het om een Fokker Wulff-toestel ging. Dat brengt hem weer dichter bij de nabestaanden. Zo heeft de werkgroep al van zo’n 3000 soldaten de familie achterhaald. “Die vinden dat hartstikke fijn natuurlijk. Vermissen is erger dan de dood”, stelt Van Bon.
De zoektocht is mogelijk door het nationaal programma ‘Berging vliegtuigwrakken met nog vermiste vliegers uit de Tweede Wereldoorlog’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) dat sinds juli 2018 bestaat.
Fruitteler Theo Visser heeft gemengde gevoelens bij dat programma: “Mijn vrouw is in de Tweede Wereldoorlog veel familie kwijtgeraakt en daar is nooit naar gezocht.”
‘We leven in andere tijden’
Burgemeester Nelly Kalfs van Lingewaard begrijpt die houding wel, maar ’tegelijkertijd denk ik ook: we zijn ruim zeventig jaar verder, we leven in andere tijden. Persoonlijk vind ik dat iedere nabestaande er recht op heeft om te weten wat er met hun geliefde is gebeurd.“
De burgemeester is ook blij dat er door deze zoektocht weer wat aandacht komt voor de Tweede Wereldoorlog omdat de herdenking van 75 jaar bevrijding vorig jaar door corona in het water is gevallen. “Dus we zullen als gemeente ook proberen om hier zoveel mogelijk aandacht voor te vragen bijvoorbeeld bij scholen, om het grotere verhaal weer te kunnen vertellen.”
Flink gevochten in de omgeving
En er valt genoeg te vertellen over de Tweede Wereldoorlog in het gebied rondom Bemmel. Van Bon heeft nog genoeg uit te zoeken. Zo is bekend dat in de wijde omgeving 34 vliegtuigen zijn neergestort.
Het ging er hier dan ook hard aan toe tijdens de Tweede Wereldoorlog, zo vertelt Theo Visser. “Hier zat een linie met bunkers daar zijn de Duitsers op af gekomen, want de Hollanders hadden zich daarin verschanst. En daar zijn toch wat schoten gelost en daarna zijn die Hollanders met de noorderzon vertrokken… Er is toch behoorlijk geschoten ja.”
Ook burgemeester Kalfs kan daarover meepraten: “Ik weet daar alles van want ook mijn ouders hebben moeten evacueren, dus ik ken de verhalen van vroeger goed. Ja het is hier heftig geweest.”
Wanneer het echte graafwerk gaat beginnen, is nog niet bekend.
